(Freedom, 2005, Ghulam Sakhi, Afghanistan, Brisbane Arts Centre-Australia)
του Γεωργίου Ι. Αναστασόπουλου*
Η έννοια του φιλελευθερισμού δεν χαρακτηρίζεται από κάποια διεθνιστική διάσταση όπως αρκετοί του πολέμιοι προσπαθούν να του προσάψουν. Η ιδέα της πατρίδας και η φιλελεύθερη προσέγγιση έχουν ένα κοινό: Την Ελευθερία! Οι προγονοί μας έχυσαν το αίμα τους για την Ελευθερία. Όχι για κάποιο πολιτικό σύστημα αλλά για να μπορούν τα παιδιά τους να ορίζουν την τύχη τους, το ριζικό τους.
Ο φιλελευθερισμός έρχεται απλά να κωδικοποιήσει έμφυτες ανθρώπινες συμπεριφορές. Και αυτή είναι η διαφορά του από τις "τεχνητές" ιδεολογίες όπως ο μαρξισμός-λενινισμός που στηρίζονται σε ένα όραμα για μια ουτοπική κοινωνία.
Ο φιλελευθερισμός ερμηνεύει την ανθρώπινη φύση και συμπεριφορά, όπως αυτή αναπτύσσεται και λειτουργεί έμφυτα στον άνθρωπο. Το μικρό παιδί εκδηλώνει αυθόρμητα την αίσθηση της ιδιοκτησίας και ορίζει ξεκάθαρα στον εαυτό του και στο περιβάλλον του τα όρια της, κρατώντας, για παράδειγμα, σφιχτά στην αγκαλιά του το δικό του αρκουδάκι. Ο ίδιος ο αγώνας της επιβίωσης των ειδών, όπως τεκμηριώθηκε επιστημονικά από την θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, δίδεται στον στίβο του ανταγωνισμού όπου ο ικανότερος, ο ευφυέστερος, ο ισχυρότερος επιβιώνει οδηγώντας επιτυχώς την "φυλή" του στον δρόμο της εξέλιξης.
Με το πέρασμα των αιώνων ο άνθρωπος διδάχθηκε, από την φύση, πως η εξέλιξη επιταχύνεται σε καθεστώς ελευθερίας. Ειδικότερα, μάλιστα, σε καθεστώς ελευθερίας δράσης και ελευθερίας σκέψης. Η ελευθερία δημιουργεί τις συνθήκες για να υπάρξουν τα κίνητρα. Χωρίς κίνητρα η ζωή χάνεται. Οι πρωτοβουλίες εξανεμίζονται. Η πρόοδος φρενάρει. Το "συμφέρον" αποτελεί μονόδρομο για την επιβίωση. Χωρίς το "συμφέρον" παύει το ενδιαφέρον, εξανεμίζεται η προσπάθεια, δεν παράγεται έργο, επέρχεται θάνατος.
Η ίδια η ζωή είναι συνυφασμένη με την δημιουργία, την πρόοδο, την επιβράβευση (αμοιβή), το κέρδος. Η ελευθερία εξασφαλίζει απλά το ιδανικό περιβάλλον για να ανθίσει ο καρπός της προσπάθειας. Αποτελεί το "δώρο του Θεού" στους πρωτόπλαστους. Ένα δώρο τόσο ιερό που ακόμη και ο ίδιος ο "Θεός" δεν τόλμησε να το στερήσει από τους άφρονες Αδάμ κι Εύα, επιτρέποντας τους να γευθούν τον καρπό της αμαρτίας, που ουσιαστικά θα τους οδηγούσε στην οδυνηρή αποβολή τους από τον Παράδεισο.
Οι θρησκείες δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να...
κωδικοποιούν με απλά λόγια τις βέλτιστες πρακτικές της ανθρώπινης εξέλιξης από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα. Και σε όλες τις περιπτώσεις η ελευθερία της βούλησης αποτελεί το κυρίαρχο συστατικό της επιτυχημένης κοινωνίας. Οι λοιποί κανόνες κοινωνικής οργάνωσης και συμπεριφοράς κρίνονται ως προς την επιτυχία τους από αυτό ακριβώς το κριτήριο: Κατά πόσον δηλαδή εξασφαλίζουν την μέγιστη ατομική ελευθερία στα μέλη τους.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, πως η μέγιστη έκφραση ελευθερίας και υπεράσπισης των ατομικών δικαιωμάτων σε οργανωμένες κοινωνικές ομάδες επιτυγχάνεται μέσω της δημοκρατίας, σε αντίθεση με τα πιο περιοριστικά μοντέλα της ολιγαρχίας ή της μοναρχίας.
Δεν είναι, επίσης, τυχαίο ότι η μέγιστη οικονομική ανάπτυξη έχει επιτευχθεί από αρχαιοτάτων χρόνων υπό καθεστώτα οικονομικής ελευθερίας.
Ιστορικά παρατηρούμε πως η διασφάλιση των ατομικών ελευθεριών και της οικονομικής ευημερίας επιτυγχάνεται σε μέγιστο βαθμό, σε δημοκρατικά καθεστώτα που λειτουργεί το σύστημα της οικονομίας της αγοράς. Αν και η συνύπαρξη των δύο αυτών συνθηκών (ατομικές ελευθερίες και οικονομία της αγοράς) δεν είναι πάντα δεδομένη, όταν και όπου καταφέρνουν να συνδυαστούν τότε αποδίδουν το βέλτιστο επίπεδο ευημερίας.
Σε επίπεδο ατόμου, λοιπόν, επιδιώκουμε την απρόσκοπτη -κατά των δυνατόν - άσκηση των ατομικών δικαιωμάτων, μέσω της διασφάλισης των ατομικών ελευθεριών.
Σε επίπεδο αγοράς, επιδιώκουμε την απρόσκοπτη άσκηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, μέσω της διασφάλισης της οικονομικής ελευθερίας.
Σε επίπεδο έθνους, αντίστοιχα, επιδιώκουμε την διασφάλιση του περιβάλλοντος εντός του οποίου οι πολίτες θα αποφασίζουν ελεύθερα για το μέλλον τους. Κάτι που προϋποθέτει δύο συνθήκες:
- Πρώτον, ότι η πλειοψηφία των οι πολιτών - κι όχι ένας ή μια μειοψηφία από αυτούς- αποφασίζουν για το δικό τους συλλογικό τους μέλλον, άρα υπάρχει καθεστώς δημοκρατίας.
- Δεύτερον, πως οι πολίτες - κι όχι κάποιος(οι) έξω από αυτούς- αποφασίζουν για το δικό τους συλλογικό τους μέλλον, άρα υπάρχει καθεστώς Εθνικής Ανεξαρτησίας.
Η Εθνική Ανεξαρτησία, λοιπόν, η Δημοκρατία, η Οικονομία της Αγοράς και τα Ατομικά Δικαιώματα έχουν ένα κοινό παρανομαστή: Την Ελευθερία.
Η Εθνική Ανεξαρτησία, η Δημοκρατία, η Οικονομία της Αγοράς και τα Ατομικά Δικαιώματα δεν αποτελούν παρά εκφάνσεις της ουσίας της Ελευθερίας.
Γι' αυτό η Ελευθερία αποτελεί το υπέρτατο αγαθό.
Γι' αυτό για την Ελευθερία, σε όλες της μάλιστα τις εκφάνσεις, έχυσαν αίμα μάρτυρες, ήρωες, γνωστοί και άγνωστοι αγωνιστές, λαοί ολόκληροι, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως αποτελεί υπέρτατο αγαθό, ανώτερο κι αυτού του ενστίκτου της αυτοσυντήρησης.
Οι φίλοι μάλιστα της ελευθερίας (φίλοι της ελευθερίας = φιλελεύθεροι) δεν περιορίζονται εντός των στενών ορίων πολιτικών ή κομματικών διαχωρισμών.
Οι αγωνιστές της Γαλλικής Επανάστασης, οι εργάτες διαδηλωτές της πρωτομαγιάς (για την ακρίβεια της 4ης Μαΐου) στο Σικάγο του 1884, οι "ρέμπελοι" ποπολάροι, οι μάρτυρες του αγώνα του '21, οι Αγγλίδες «σουφραζέτες» το 1909, οι Μακεδονομάχοι μας και οι ήρωες του έπους του '40, οι μαχητές της εθνικής αντίστασης, οι νέοι του Πολυτεχνείου του '74, οι σύγχρονοι ήρωες όπως ο Ισαάκ Σολωμού στην Κύπρο και οι Χριστόδουλος Καραθανάσης, Παναγιώτης Βλαχάκος κι Έκτορας Γιαλοψός που θυσιάσθηκαν την νύχτα των Ιμίων έχουν ένα κοινό: Τον αγώνα τους, μέχρι θανάτου, για κάποια μορφή Ελευθερίας. Ήσαν όλοι τους "φιλελεύθεροι" αγωνιστές!
Δεν χρειάζεται όμως κάποιος να γίνει ήρωας για να υπερασπιστεί την ελευθερία.
Κάθε μέρα, κάθε στιγμή, όλοι εμείς οι απλοί πολίτες δίνουμε τον δικό μας αγώνα για να υπερασπίσουμε την ελευθερία, την δημοκρατία την εθνική ανεξαρτησία. Και τέτοιες στιγμές υπάρχουν πολλές: Είναι κάθε στιγμή που δεν καταπατούμε την λωρίδα ανάγκης στις εθνικές οδούς, κάθε στιγμή που δεν καπνίζουμε σε δημόσιο χώρο, κάθε στιγμή που αποφασίζουμε να μην "κλέψουμε" τους συμπολίτες μας (είτε φοροδιαφεύγοντας, είτε αισχροκερδώντας), κάθε στιγμή που δεν συμμετέχουμε και καταδικάζουμε μια κατάληψη, κάθε στιγμή που αγωνιούμε για την μόρφωση (και όχι την βαθμολογία) των παιδιών μας, κάθε στιγμή που σεβόμαστε τα δικαιώματα, την περιουσία, τον κόπο και τις αγωνίες των συμπολιτών μας και των άλλων κοινωνικών ομάδων, κάθε στιγμή που δεν υποθηκεύουμε το μέλλον των παιδιών μας ή μολύνοντας το περιβάλλον είτε συμβάλλοντας στην διόγκωση του χρέους της χώρας μας.
Κάθε απλός πολίτης μπορεί να είναι ένας μικρός καθημερινός ήρωας. Ένας υπερασπιστής των ατομικών μας δικαιωμάτων, του δικαιώματος "του συναλλάσσεσθαι", της δημοκρατίας και της εθνικής μας ανεξαρτησίας.
Κάθε απλός πολίτης, τελικά, μπορεί να είναι φιλελεύθερος.
-----------------------------------------------
* Ο Δρ. Γεώργιος Αναστασόπουλος (ganas@forumgreece.gr) είναι Διευθύνων Σύμβουλος στο «Forum για την Ελλάδα» (http://www.forumgreece.gr/).
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου