7/5/12

Νότες αυτοκριτικής


του Γεωργίου Ι. Αναστασόπουλου

Την επαύριο των εκλογών μέσα από τούτο το σημείωμα αναζητώ τους λόγους που οδήγησαν στην ήττα την προσωπική μου πολιτική επιλογή (Δημοκρατική Συμμαχία), διαψεύδοντας τις όποιες προβλέψεις μου για άνετη είσοδο της στην Βουλή.

Το σίγουρο είναι πως η Δημοκρατική Συμμαχία δεν απώλεσε την είσοδό της στη Βουλή λόγω Μάνου και Τζήμερου, όπως δείχνει η πρώτη επιδερμική ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Η Δημοκρατική Συμμαχία έχασε την είσοδό της στη Βουλή για μια σειρά από ουσιαστικούς και τεχνικούς λόγους και κυρίως λόγω της συμπεριφοράς του εκλογικού σώματος σε Κρήτη και Α' και Β' Αθηνών.

Η έλλειψη ιδεολογικής συνοχής σε συνδυασμό με την επικρατούσα αντιμνημονιακή "μόδα", λειτούργησε κεντρόφυγα για τους εν δυνάμει ψηφοφόρους της. Η Δημοκρατική Συμμαχία φοβήθηκε να συγκρουσθεί με κοινωνικές ομάδες και νοοτροπίες αδυνατώντας έτσι να εμφανίσει τα όποια κινηματικά χαρακτηριστικά. Έτσι, δεν κατάφερε να διατηρήσει τις δυνάμεις της από τις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές, έχοντας μεγάλες διαρροές προς αντιμνημονιακές επιλογές. Προφανώς δεν αποτελούσε επιλογή των τότε ψηφοφόρων της λόγω της ορθότητας των ιδεών της και των θέσεών της, αλλά απλά την στήριξαν λόγω τοπικιστικών επιλογών (βλ. Κρήτη) ή παράδοσης (βλ. Αθήνα). Όμως οι τοπικιστικές επιλογές και η παράδοση κλονίζονται εύκολα από τα όποια νέα ιδεολογικά ρεύματα και παρασύρονται με το πρώτο δυνατό κύμα όπως ακριβώς ένας πύργος χτισμένος στην άμμο. Πολιτική στρατηγική δομημένη σε τοπικιστικές επιλογές, προσωπικές φιλίες και παραδοσιακές κοινωνικές σχέσεις, αποτελεί, πράγματι, μια χρυσή παλαιοκομματική συνταγή επιτυχίας, εκτός αν...η κοινωνία βράζει...Έτσι, οι εν δυνάμει ψηφοφόροι της Συμμαχίας χωρίς κάποια ιδεολογική πανοπλία, "λύγισαν" εύκολα στις πρώτες "λάγνες" φωνές του λαϊκισμού και της οργής.

Σε επίπεδο επικοινωνίας,...
ο "μελάτος" πολιτικός λόγος της Συμμαχίας, αν και στη σωστή κατεύθυνση, δεν δημιούργησε τις κοινωνικές πολώσεις που θα οδηγούσαν σε συσπείρωση των οπαδών της. Έτσι, η συνέπεια των θέσεων της αποδυναμώθηκε πίσω από τις αμβλείες γωνίες του αναιμικού πολιτικού "καθωσπρεπισμού" που χαρακτήριζε την εκφορά του πολιτικού της λόγου.

Το γλυκό ήρθε κι έδεσε με τα "πασαλείμματα" περί κοινωνικών προτάσεων του τελευταίου εξαμήνου σε ένα όμως ακόμη αδιευκρίνιστο κι ασαφές, για το πλατύ κοινό, κεντρικό ιδεολογικό πλαίσιο. Το μόνο που κατάφεραν ήταν να διευρύνουν την σύγχυση στους φιλελεύθερους ακροατές της, που την παρακολουθούσαν πιο στενά, οι οποίοι αναζήτησαν σαφέστερες πολιτικές τοποθετήσεις στους εναλλακτικούς φιλελεύθερους φορείς. Η Συμμαχία φοβήθηκε να βροντοφωνάξει με σαφήνεια στο τι πιστεύει. Δεν τόλμησε να χρησιμοποιήσει γλώσσα που "κόκαλα" τσακίζει.

Σε εσωτερικό οργανωτικό επίπεδο, η συνεχής επαναστατική γυμναστική του πυρήνα των οργανωμένων μελών και στελεχών της δείχνει πως κούρασε. Δεν είναι τυχαίο πως οι τελευταίες κρίσιμες προεκλογικές της συγκεντρώσεις ήσαν καταφανώς μικρότερες ακόμη και από τις μικρότερες προσυνεδριακές της συγκεντρώσεις, πριν ένα χρόνο. Ούτε κουβέντα να γίνεται φυσικά για συγκρίσεις με το Badmington. Με πόρους ενός μικρού κόμματος προσπαθούσε να δώσει την εικόνα ενός μεγάλου κόμματος. Όμως ο κόσμος δεν αναζητούσε  την εικόνα ενός μεγάλου κόμματος, αντίθετα, του προκαλούσε απέχθεια. Ο κόσμος σε οργανωτικό επίπεδο ζητούσε το νέο, το διαφορετικό, το καινοτόμο. Η Συμμαχία αρκέστηκε στο να αναπαράγει το οργανωτικό μοντέλο της ΝΔ, ίσως, δικαίως, το μόνο που γνώριζαν και καταλάβαιναν τα στελέχη της. Έτσι εγκλωβίστηκε στην λογική των τοπικών οργανώσεων, γραφείων κλπ, δομές ιδιαίτερα κοστοβόρες αλλά κι απωθητικές για πολλά παραγωγικά στελέχη της κοινωνίας. Η Συμμαχία έχασε την μοναδική ευκαιρία να καινοτομήσει εισάγοντας μια οργανωτική μορφή τύπου matrix, με έμφαση σε κάθετες δομές κλαδικών οργανώσεων, με σύγχρονο σύστημα διαχείρισης διεργασιών, χωρίς τοπικές και κομματάρχες, όπου θα ενσωμάτωνε τα δυναμικά και παραγωγικά κύτταρα των τοπικών κοινωνιών, ενισχύοντας την συμμετοχή, την εκφορά πολιτικού λόγου και την τοπική κοινωνική δικτύωση.

Σε επίπεδο τακτικής, η λογική του "να τα έχουμε με όλους καλά", πιθανόν να είχε νόημα για ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα αλλά δεν διαφοροποίησε αρκετά τη Συμμαχία από άλλους συγγενείς πολιτικούς χώρους. Όμως οι πολίτες δεν αναζητούσαν απλά μια mini-ΝΔ. Αναζητούσαν μια φωνή που δεν θα ντρεπόταν να μιλήσει για απολύσεις στο δημόσιο, ξήλωμα των ΔΕΚΟ, ριζική αναδιοργάνωση του Δημοσίου με κλείσιμο ολόκληρων τμημάτων του κεντρικού κράτους, κατάργηση των υποχρεωτικών εισφορών υπέρ τρίτων ακόμη κι αυτών των επιμελητηρίων.

Η Συμμαχία φοβήθηκε να κάνει το παραπάνω βήμα, να διαβεί την λογική του politicaly correct και να ανακατώσει-αναστατώσει το μουχλιασμένο κρατικοδίαιτο σκηνικό. Φοβήθηκε, πιθανώς, ότι διαταράσσοντας τις σχέσεις της με το "σύστημα" θα έχανε την όποια μικρή προβολή της. Έχασε όμως έτσι την όποια επαφή της με την κοινωνία. Πιθανώς και να μην πίστεψε ποτέ στις σαφείς φιλελεύθερες επιλογές. Πιθανώς η καρδιά και ο νους της Συμμαχίας να χτυπούν κάπου ανάμεσα μεταξύ Σοσιαλδημοκρατίας και Φιλελευθερισμού. Μεταξύ κοινωνικού και ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού, αν πλέον λένε κάτι αυτοί οι όροι.

Η Δημοκρατική Συμμαχία δεν ενέπνευσε πάθος, συγκίνηση, και ενθουσιασμό στους φίλους της. Δεν τους μπόλιασε με ένα σαφές ιδεολογικό "πιστεύω". Δεν τους έκανε "tatoo" με το δικό της ιδεολογικό στίγμα. Πίστεψε στην υπεροχή της οργανωτικής της δομής, η οποία όμως ξέμεινε από καύσιμα, όνειρα και κουράγιο, λίγο πριν την πιό κρίσιμη στιγμή, αυτή των εκλογών.

Κι επιπλέον των ανωτέρω, η Δημοκρατική Συμμαχία, σύμφωνα με τις ποιοτικές μετρήσεις, είχε να αντιπαρέλθει και την ιδιαίτερα αρνητική "εικόνα" της Προέδρου της στο εκλογικό σώμα. Είναι αλήθεια για χίλιους δύο άδικους λόγους. Μιας εικόνας, όμως, που την έφερνε, αδίκως τονίζω, σταθερά στις τελευταίες θέσεις της δημοτικότητας πολιτικών αρχηγών. Μιας εικόνας που την ταύτιζε με το παλιό, την διαπλοκή, την παρακμή.  Μιας εικόνας που δεν λειτουργούσε παρά ως βαρίδι στην συνολική πλεύση του κόμματος. Και που δεν μπόρεσε να ανατραπεί παρά την σκληρή αυτοκριτική και την ειλικρινή και συνεπή φωνή της Προέδρου από την πρώτη στιγμή που ιδρύθηκε το κόμμα.

Βεβαίως όλα όσα αναφέρω αποτελούν πταίσματα μπροστά στις θεαματικές κολοτούμπες, τα ψεύδη, τους λαϊκισμούς και τον παλαιοκομματισμό των λοιπών πολιτικών σχηματισμών. Όμως δεν υπήρξε ποτέ στοίχημα της Δημοκρατικής Συμμαχίας το να αποτελέσει "μια από τα ίδια".  
Υπάρχει ακόμη χρόνος, υπάρχουν ακόμη ελπίδες.
Το ήθος, οι ικανότητες και η πολιτική κατάρτιση της Προέδρου και των στελεχών της μπορούν να βοηθήσουν τη Συμμαχία ώστε να αποτελέσει, άμεσα, ένα πραγματικό πυλώνα ανάταξης του πολιτικού σκηνικού στη χώρα μας και ασφαλές καταφύγιο όλων των φιλελεύθερων, προοδευτικών πολιτών.
Αρκεί να τολμήσει...

ΥΓ. Δεν θα έβλαπτε, δε, το όνομα της "Συμμαχίας" να μην αποτελεί γράμμα κενόν περιεχομένου, αλλά να μετατραπεί σύντομα μια πραγματική Συμμαχία όλων των (νεο)φιλελεύθερων δυνάμεων του τόπου.

1 σχόλιο:

Labros είπε...

Εύστοχη αυτοκριτική νομίζω, αν και αν γραφόταν σήμερα θα έπρεπε να ήταν λιγότερο επιεικής με την [πρώην] αρχηγό. Κρίμα που κάποια από τα σημεία της δεν είχαν αξιολογηθεί επαρκώς νωρίτερα.