Μια αντίφαση της αθηναϊκής πολιτικής ζωής

αφιερωμένο στην κομμουνιστική αριστερά

Δημοσθένους Προοίμια.

[1] Δεν σχηματίζω εις τον νουν μου την ιδίαν γνώμην, όταν ακούσω το όνομα του πολιτεύματός σας και όταν αποβλέψω εις τον τρόπον, κατά τον οποίον συμπεριφέρονται μερικοί προς εκείνους, οι οποίοι ομιλούν περί του πολιτεύματος τούτου. Διότι το μεν πολίτευμα, καθώς βεβαίως όλοι γνωρίζετε, ονομάζεται δημοκρατία, βλέπω όμως ότι μερικοί ακούουν με μεγαλυτέραν ευχαρίστησιν εκείνους, οι οποίοι ομιλούν εναντίον του πολιτεύματος τούτου.

[2] Διά τούτο και θαυμάζω ποία τέλος πάντων είναι η αφορμή του. Ποίον εκ των δύο, νομίζετε ότι ούτοι λέγουν ταύτα δωρεάν; Αλλά οι κύριοι των ολιγαρχιών, υπέρ των οποίων αυτοί ομιλούν, και πολύ περισσότερα δύνανται να δώσουν σιωπηλώς υπέρ τούτων. Αλλά νομίζετε, ότι οι λόγοι ούτοι είναι καλύτεροι από τους άλλους; Λοιπόν η ολιγαρχία φαίνεται εις σας καλυτέρα από την δημοκρατίαν. Αλλά νομίζετε, ότι αυτοί είναι καλύτεροι από τους άλλους; Και ποίος ήθελε θεωρηθή από σας ευλόγως χρηστός, όταν ομιλή εναντίον του υπάρχοντος πολιτεύματος; Λοιπόν υπολείπεται να σφάλλετε, όταν έχετε τοιαύτην γνώμην. Αυτό λοιπόν πρέπει να προφυλάττεσθε να μη πάθετε, πώς δηλαδή δεν θα δώσετε ποτέ λαβήν εις τους επιβουλεύοντας το πολίτευμά σας και πώς δεν θα αντιληφθήτε έπειτα, ότι διεπράξατε σφάλμα, οπότε δεν θα δύνασθε πλέον να πράξετε τίποτε.

[3] Το να μη έχουν λοιπόν, άνδρες Αθηναίοι, όλα όπως ημείς θα ηθέλομεν, ούτε εις ημάς τους ιδίους, ούτε εις τους συμμάχους μας, ίσως δεν είναι καθόλου παράδοξον· διότι πολλά καθορίζονται από την δύναμιν της τύχης και υπάρχουν πολλαί αιτίαι, ώστε πολλά να μη συμβαίνουν εις τους ανθρώπους κατά την γνώμην των· όμως το να μη μετέχη ο λαός ουδενός αξιώματος, αλλά να κυριαρχούν οι αντίπαλοί του, τούτο και θαυμαστόν είναι, άνδρες Αθηναίοι, και φοβερόν, κατά την κρίσιν μου, θεωρείται υπό των υγιώς σκεπτομένων. Αυτή λοιπόν είναι η αρχή όλου του λόγου μου.

(Μτφρ. Κ.Θ. Αραπόπουλος, 1965. Αθήνα: Πάπυρος.)