2/10/10

Περαίωση: Μετατρέποντας το όνειδος σε ευκαιρία!

Το Φόρουμ για την Ελλάδα συνεχίζει να καταθέτει τις προτάσεις του για τα καίρια ζητήματα που απασχολούν την τρέχουσα επικαιρότητα. Συνεχίζουμε με την κατάθεση νέων θέσεων που θα οδηγήσουν σε ένα σαρωτικό σχέδιο αλλαγών και μεταρρυθμίσεων με στόχο να βάλουν την αγορά αλλά και την Ελλάδα σε κίνηση.

Η πρόσφατη κυβερνητική πρωτοβουλία για το μέτρο της "περαίωσης" αποτελεί την επίσημη ομολογία της αδυναμίας της πολιτείας να οργανώσει σωστά τους μηχανισμούς εποπτείας του αρμόδιου Υπουργείου, των τοπικών εφορειών, καθώς και όλων των άλλων εποπτικών μηχανισμών ελέγχου των επιχειρήσεων. Μιλούμε ουσιαστικά για μια κίνηση "πανικού" με μοναδικό στόχο την είσπραξη ενός κονδυλίου που απαιτείται άμεσα, ώστε να επιδείξουμε στην "τρόικα" και τους εταίρους μας στην Ε.Ε ότι επιτυγχάνουμε κάποιους βραχυπρόθεσμους στόχους, με πολλές όμως παράπλευρες απώλειες σε οικονομικό και ηθικό επίπεδο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το μέτρο αυτό συναντά έντονες αντιδράσεις ακόμη και μέσα στους κύκλους του κυβερνώντος κόμματος, παρά τις απέλπιδες προσπάθειες του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών για το αντίθετο.

Το μέτρο αυτό που σήμερα η κυβέρνηση θεωρεί ως εισπρακτικό μονόδρομο για να εξασφαλιστεί ένα συνολικό ποσό περίπου στα 3 -4 δις ευρώ (μέχρι και το τέλος του 2011), ουσιαστικά λειτουργεί ως ένα μηδαμινό αντίβαρο σε σχέση με...
 το κονδύλι των τουλάχιστον 30 δις ευρώ που η ίδια η κυβέρνηση εκτιμούσε προεκλογικώς ότι θα μπορούσε να εισπράξει από τις 1.500.000 περίπου ανέλεγκτες χρήσεις επιχειρήσεων που εκκρεμούν.

Επιπλέον, εντάσσονται στο μέτρο και οι περίπου 168.000 υποθέσεις επιχειρήσεων που εκκρεμούν και αφορούν σε εικονικά και πλαστά τιμολόγια σε μια κίνηση που θα πρέπει όλους να μας προβληματίσει για την ηθική της διάσταση και συνέπειες. Εντύπωση προκάλεσε μάλιστα και η πρόταση να ενταχθούν στο μέτρο και οι περιπτώσεις λαθρεμπορίου που αποτελούν πολύ σοβαρότερες μορφές φορολογικών ατοπημάτων.

Στο μέτρο της περαίωσης εντάσσονται και οι περίπου 300.000 ελεύθεροι επαγγελματίες (γιατροί δικηγόροι, λογιστές κλπ) με έσοδα μέχρι και € 150.000, που αυτό-περαιώθηκαν πρόσφατα, οι οποίοι όμως εάν επιθυμούν να κλείσουν οριστικά τα βιβλία τους, για τα τελευταία 2 έτη, θα πρέπει να ενταχθούν εκ νέου στο σχεδιαζόμενο νέο μέτρο της περαιώσεως της κυβέρνησης και να υποστούν διπλή αφαίμαξη. Μια ακόμη κλασσική περίπτωση κυβερνητικής αυθαιρεσίας που ενισχύει τον χαρακτηρισμό του ανακόλουθου και ασυνεπούς κράτους.

Αν μελετήσει κανείς συνδυαστικά μάλιστα, το μέτρο της τρέχουσας περαίωσης που προτείνει η παρούσα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου, σε συνδυασμό με τις 2 περαιώσεις που πραγματοποίησε το ίδιο κόμμα όταν ήταν στην κυβέρνηση επί πρωθυπουργίας Σημίτη, τότε επιβεβαιώνεται και μαθηματικά ότι ο ασυνεπής επιχειρηματίας θα επιβραβευθεί σταθερά και διαχρονικά από το ΠΑΣΟΚ, που θα του δείξει τον τρόπο, να καλύψει τα όποια λογιστικά ατοπήματα έχει διαπράξει, μεταφέροντας έτσι και πάλι το κύριο βάρος της φορολογίας στους χαμηλόμισθους και τους Συνταξιούχους.

Καλούμε λοιπόν τη κυβέρνηση, ακόμη και αυτή την δύσκολη στιγμή, που βλέπει την περαίωση ως το μοναδικό δεκανίκι της εισπρακτικής αδυναμίας της, να εισάγει τομές στους φορολογικούς μηχανισμούς και να αναλογιστεί ότι πρόκειται για μια μοναδική ευκαιρία να σχεδιάσει άμεσα και να εφαρμόσει μέτρα που θα τους έκαναν να λειτουργήσουν αποτελεσματικότερα.

Εκτός όμως των συστηματικών ελέγχων ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στο θέμα της διαφθοράς των ελεγκτών. Θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι το μέτρο της περαίωσης το επιθυμεί η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων επιχειρηματιών, πολλοί εκ των οποίων το βλέπουν ως μια διέξοδο αποφυγής της ψυχοφθόρου διαδικασίας του φορολογικού ελέγχου και των "κάτω από το τραπέζι" συναλλαγών που πολλές φορές υποκρύπτει. Μεγάλος αριθμός επιχειρηματιών προτιμά να καταβάλλει το κόστος της περαίωσης στο δημόσιο παρά να καταβάλλει ένα αντίστοιχο ποσό σε "φακελάκι".

Το στοίχημα, λοιπόν, που πρέπει να κερδηθεί στο εφεξής έχει να κάνει με μια σειρά μέτρων τα οποία πρέπει να κινηθούν προς την ακόλουθη κατεύθυνση:

Ανασχεδιασμός (re-engineering) των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών, ώστε να τεθούν, με την ευκαιρία της κρίσης, οι σωστές βάσεις για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα με σαφείς όρους και κανόνες για όλους.

Ως πρώτο βήμα του νέου συστήματος θα πρέπει να είναι η αλλαγή της νοοτροπίας των ελέγχων. Η πολιτεία και οι ελεγκτές οφείλουν το απαραίτητο σεβασμό σε κάθε πολίτη και στα συνταγματικά του δικαιώματα όπως αυτά απορρέουν από την αρχή ότι "όλοι είναι αθώοι μέχρι αποδείξεως της ενοχής των". Άρα αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των ελεγκτικών μηχανισμών να εντοπίσουν τις αντικειμενικές αυτές αποδείξεις που θα τεκμηριώνουν την εκάστοτε φορολογική παράβαση. Πρέπει να δοθεί ένα τέλος στην απαράδεκτη πρακτική του σημερινού τρόπου ελέγχων, που θεωρεί εκ προοιμίου "ένοχο" τον επιχειρηματία και τον καλεί να αποδείξει ότι "δεν είναι ελέφαντας"! Οι ελεγκτές πρέπει να αποβάλλουν την λογική του "αστυνομικού" ελέγχου και να μετατρέψουν την όλη διαδικασία σε μια φιλική υπόθεση ρουτίνας, που δεν θα προκαλεί καμία αναστάτωση σε μια φορολογικά συμμορφούμενη επιχείρηση.

Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο χρειάζεται η κατάργηση του - ελληνικού επινοήματος- "κώδικα βιβλίων και στοιχείων" και η αντικατάστασή του από ένα αυτοματοποιημένο ηλεκτρονικό σύστημα που να αναζητά σαφείς και αντικειμενικές αποδείξεις συμμόρφωσης και να διασταυρώνει τα σχετικά στοιχεία που θα καλούνται να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις.

Επιπλέον, θα πρέπει να αναπροσδιορισθεί ο ορισμός των ελέγχων καθώς και ο αντικειμενικός τους σκοπός. Οι έλεγχοι θα πρέπει να ορίζονται μια ως συστηματική, ανεξάρτητη και τεκμηριωμένη διεργασία με στόχο τη συλλογή αντικειμενικών αποδείξεων και σκοπό την αντικειμενική αξιολόγησή τους για τον καθορισμό του βαθμού ικανοποίησης των κριτηρίων του ελέγχου.

Η διεξαγωγή των ελέγχων θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από τη θεμελίωσή της σε μια σειρά αρχών και εθνικών και διεθνών προτύπων και κανόνων. Οι αρχές αυτές θα μετατρέπουν τους ελέγχους σε ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο εργαλείο, το οποίο θα υποστηρίζεται από την σχετική νομοθεσία, παρέχοντας αντικειμενικές αποδείξεις για το αν ο ελεγχόμενος συμμορφώνεται με αυτή. Η τήρηση των αρχών αυτών πρέπει να αποτελεί την απαραίτητη και μοναδική προϋπόθεση για την παροχή σχετικών και επαρκών συμπερασμάτων των ελέγχων, αλλά και να επιτρέπει στους ελεγχόμενους να συμμορφώνονται ευκολότερα, αφού τα κριτήρια των ελέγχων θα είναι αντικειμενικά και τεκμηριωμένα, χωρίς την παραμικρή δυνατότητα ερμηνειών.

Επιπλέον, οι ελεγκτές θα πρέπει να αποκτήσουν την τεχνική ικανότητα να διεξάγουν αντικειμενικούς και φιλικούς, προς τις επιχειρήσεις, ελέγχους βάσει των προαναφερθέντων κριτηρίων. Ειδικότερα θα πρέπει να διαθέτουν:

α) Τεχνική επάρκεια: Γνώση της νομοθεσίας αλλά και των υποχρεώσεων τους.

β) Ηθική συμπεριφορά: Η εμπιστοσύνη, η ακεραιότητα, η εμπιστευτικότητα και η διακριτικότητα είναι ουσιώδεις για τη διεξαγωγή αποτελεσματικών ελέγχων.

γ) Δίκαιη παρουσίαση: Τα ευρήματα, τα συμπεράσματα και οι αναφορές των ελέγχων πρέπει να αντανακλούν τις δραστηριότητες του ελέγχου με ακρίβεια και αντικειμενικότητα.

δ) Δέουσα επαγγελματική συμπεριφορά: Οι ελεγκτές θα πρέπει να επιδεικνύουν την απαιτούμενη σοβαρότητα, με βάση τη σημασία του έργου το οποίο επιτελούν, και την εμπιστοσύνη που τους έχει αποδοθεί από την πολιτεία αλλά και από τους ελεγχόμενους.

ε) Προσέγγιση με βάση τις αντικειμενικές αποδείξεις: Οι ελεγκτές θα πρέπει να παραμένουν αντικειμενικοί καθόλα τη διάρκεια της διεργασίας του έλεγχου, έτσι ώστε να διασφαλίζεται πως τα ευρήματα και τα συμπεράσματα του ελέγχου βασίζονται μόνο σε αντικειμενικές αποδείξεις. Οι αντικειμενικές αποδείξεις του ελέγχου πρέπει να είναι επαληθεύσιμες και να βασίζονται σε δείγματα των διαθέσιμων πληροφοριών, εφόσον κάθε έλεγχος διεξάγεται σε πεπερασμένο χρονικό διάστημα με πεπερασμένους πόρους. Η ορθή χρήση της κατάλληλης μεθόδου δειγματοληψίας συνδέεται στενά με την εμπιστοσύνη που δύναται να αποδοθεί στα συμπεράσματα του ελέγχου.

Το Φόρουμ για την Ελλάδα καλεί την πολιτεία, να ξεκινήσει άμεσα τον σχεδιασμό ενός σύγχρονου φορολογικού πλαισίου με σεβασμό στον φορολογούμενο (πολίτη και επιχείρηση). Με στόχο να μην χρειαστεί ποτέ ξανά η πολιτεία να προβεί σε μια νέα περαίωση. Με στόχο την εγκατάσταση ενός δίκαιου, φιλικού και αποτελεσματικού ελεγκτικού φορολογικού μηχανισμού. Με γνώμονα την κατοχύρωση και την προστασία των δικαιωμάτων όλων των φορολογούμενων, όλων των πολιτών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: